โครงการ ASEAN Power Grid…เติมเต็มความต้องการพลังงานไฟฟ้าของอาเซียน  
            การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรและสังคมของภูมิภาคอาเซียน
ไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรที่เข้ามามีบทบาทในภาค
แรงงาน และการขยายตัวของสังคมเมือง ประกอบกับการที่อาเซียนเป็น
ฐานการผลิตของอุตสาหกรรมสำคัญของโลก โดยเฉพาะอุตสาหกรรม
ยานยนต์ เครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ส่งผลให้กิจกรรมทาง
เศรษฐกิจของอาเซียนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ขณะเดียวกันก็ทำให้ปริมาณ
ความต้องการใช้พลังงานโดยเฉพาะไฟฟ้าขยายตัวตาม ทั้งนี้ องค์กร
พลังงานระหว่างประเทศ (International Energy Agency : IEA)
คาดการณ์ความต้องการใช้ไฟฟ้าของอาเซียนมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น โดยจะ
ขยายตัวราวร้อยละ 80 ในช่วงระหว่างปี 2556-2583 อย่างไรก็ตาม
ปัจจุบันราว 1 ใน 5 ของประชากรทั้งหมดในอาเซียนยังคงประสบปัญหา
ในการเข้าถึงไฟฟ้า โดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เขตชนบทของกัมพูชา
และเมียนมา สะท้อนได้จากอัตราการเข้าถึงไฟฟ้าในเขตชนบทของ
สองประเทศ ซึ่งอยู่ที่ร้อยละ 18 ต่ำกว่าอัตราการเข้าถึงไฟฟ้าในเขตชนบท
เฉลี่ยของอาเซียนที่ร้อยละ 78		  
  อัตราการเข้าถึงไฟฟ้าของอาเซียน ปี 2558  
  ที่มา : IEA, World Energy Outlook 2015 “Electricity Access in Developing Asia 2015”
 

          ด้วยเหตุนี้ ประเทศสมาชิกอาเซียนจึงร่วมกันจัดตั้งคณะทำงานเพื่อศึกษาแผนแม่บทการเชื่อมโยงระบบไฟฟ้าในอาเซียน (ASEAN
Interconnection Master Plan Study : AIMS) ซึ่งประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญจากการไฟฟ้าของแต่ละประเทศ มีหน้าที่ศึกษาและวางแผน
การเชื่อมโยงระบบสายส่งกระแสไฟฟ้าในอาเซียน (ASEAN Power Grid) เพื่อจัดสรรกำลังการผลิตกระแสไฟฟ้าให้มีประสิทธิภาพและ
รองรับความต้องการใช้ไฟฟ้าที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ความคืบหน้าของโครงการ ASEAN Power Grid
          ปัจจุบันโครงการ ASEAN Power Grid เป็น 1 ใน 7 แผนปฏิบัติการอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือด้านพลังงาน ปี 2559-2568 (ASEAN
Plan of Action on Energy Cooperation : APAEC 2016-2025) ซึ่งประกอบด้วยโครงการเชื่อมโยงระบบสายส่งกระแสไฟฟ้าในอาเซียน
โครงการเชื่อมโยงท่อส่งก๊าซธรรมชาติ โครงการเทคโนโลยีถ่านหินและพลังงานสะอาด โครงการพลังงานหมุนเวียน โครงการเพิ่มประสิทธิภาพ
การใช้พลังงานและการอนุรักษ์พลังงาน โครงการนโยบายและแผนพลังงานของอาเซียน และโครงการพลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ โดย
โครงการ ASEAN Power Grid มีแนวคิดริเริ่มมาจากความต้องการจัดสรรแหล่งพลังงานที่อุดมสมบูรณ์และหลากหลายของอาเซียน ไม่ว่า
จะเป็นแหล่งพลังงานจากถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติ และน้ำให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ภูมิภาค โดยเฉพาะแหล่งพลังงานน้ำที่มีอยู่มากทาง
ตอนเหนือของ สปป.ลาว เมียนมา และเวียดนาม ทั้งสามประเทศนี้จึงมีศักยภาพสูงในการผลิตไฟฟ้าจากพลังน้ำ ทั้งนี้ โครงการ ASEAN
Power Grid จะช่วยเสริมสร้างความมั่นคงและยั่งยืนด้านพลังงานผ่านการซื้อขายไฟฟ้าภายในภูมิภาคอาเซียน ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์ตาม
วิสัยทัศน์อาเซียนปี 2563 (ASEAN Vision 2020) สำหรับความคืบหน้าของโครงการดังกล่าวมีรายละเอียด ดังนี้

  
  โครงการ ASEAN Power Grid (ข้อมูล ณ เดือนพฤษภาคม 2558)  
  หมายเหตุ : บาตัม สุมาตรา และกาลิมันตัน อยู่ในอินโดนีเซีย
ซาบาห์และซาราวัก อยู่ในมาเลเซีย		  
  ที่มา : “ASEAN Power Grid”, การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (EGAT), 2558  
            ปัจจุบันอาเซียนมีโครงการเชื่อมโยงระบบไฟฟ้าแล้วเสร็จ (Existing APG Projects) จำนวน 6 โครงการ มีกำลังการผลิตรวม 3,489
เมกะวัตต์ ทั้งนี้ หากโครงการเชื่อมต่อโครงข่ายทั้งหมดดำเนินการแล้วเสร็จตามกำหนด จะส่งผลให้อาเซียนมีกำลังการผลิตไฟฟ้าภายใต้
โครงการ ASEAN Power Grid สูงถึงกว่า 30,000 เมกะวัตต์

ประโยชน์ของ ASEAN Power Grid ต่อภูมิภาคอาเซียน
          การพัฒนาความมั่นคงทางพลังงานถือเป็นองค์ประกอบสำคัญในการผลักดันให้อาเซียนมีความสามารถในการแข่งขันสูงขึ้นเมื่อ
เทียบกับภูมิภาคอื่นๆ อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันการบริหารจัดการระบบไฟฟ้าของหลายประเทศในอาเซียนยังเผชิญกับความท้าทายในหลายด้าน
อาทิ การกำหนดราคาไฟฟ้าให้เหมาะสม การจัดหาแหล่งพลังงานหมุนเวียนใหม่เพื่อลดการพึ่งพาแหล่งพลังงานเดิมอย่างถ่านหินและก๊าซ
ธรรมชาติ รวมถึงการลดปริมาณการใช้ไฟฟ้า โดยเฉพาะในอินโดนีเซียและไทย ซึ่งมีการใช้ไฟฟ้าสูงเป็นอันดับต้นๆ ของอาเซียน ข้อมูลจาก
การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยระบุว่า ปริมาณการใช้ไฟฟ้าของไทยเพิ่มขึ้นต่อเนื่องจาก 23,900 เมกะวัตต์ในปี 2554 เป็น 27,346 เมกะวัตต์ในปี 2558 นอกจากนี้ ไทยยังมีความเสี่ยงในการจัดหาแหล่งเชื้อเพลิงและแหล่งพลังงานหมุนเวียนแห่งใหม่ เนื่องจากปริมาณ
ก๊าซธรรมชาติในอ่าวไทยลดลงมาก
          โครงการ ASEAN Power Grid จึงมีส่วนสำคัญในการช่วยให้การบริหารจัดการการผลิตไฟฟ้าในอาเซียนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
และช่วยให้มีปริมาณไฟฟ้าเพียงพอต่อความต้องการใช้ที่เพิ่มขึ้นมาก ทั้งนี้ นอกจากวัตถุประสงค์ที่ต้องการให้เกิดการซื้อขายแลกเปลี่ยน
พลังงานไฟฟ้าระหว่างประเทศแล้ว โครงการ ASEAN Power Grid ยังส่งผลดีต่อประเทศสมาชิกอาเซียนในหลายด้าน อาทิ การเพิ่มความ
สามารถในการซื้อขายไฟฟ้าระหว่างประเทศ การเพิ่มความหลากหลายของแหล่งผลิตไฟฟ้า รวมถึงการลดเงินลงทุนในการก่อสร้างโรงไฟฟ้า
แห่งใหม่ในภูมิภาค ซึ่งผลการศึกษา AIMS II ระบุว่าการใช้พลังงานร่วมกันในระยะยาวตามโครงการ ASEAN Power Grid จะทำให้แต่ละ
ประเทศสามารถลดกำลังการผลิตไฟฟ้ารวมกันได้ถึง 2,458 เมกะวัตต์ และสามารถลดต้นทุนการผลิตไฟฟ้าเป็นมูลค่า 788 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
นอกจากนี้ โครงการดังกล่าวยังก่อให้เกิดประโยชน์ต่ออาเซียนในด้านการจัดสรรแหล่งพลังงานในระยะยาว เช่น โครงการ Laos-Thailand-
Malaysi-Singapore Power Integration Project (LTMS-PIP) ซึ่งเป็นโครงการเชื่อมโยงระบบไฟฟ้าจาก สปป.ลาว ผ่านสายส่งกระแส
ไฟฟ้าของไทยและมาเลเซียไปยังประเทศคู่ค้าปลายทางคือ สิงคโปร์ โดยโครงการดังกล่าวเกิดขึ้นจากข้อตกลงซื้อขายไฟฟ้าระหว่าง
สปป.ลาว ซึ่งมีปริมาณการผลิตกระแสไฟฟ้าสูงกว่าปริมาณที่ใช้ในประเทศ ทำให้สามารถจำหน่ายไฟฟ้าไปยังประเทศใกล้เคียงและสิงคโปร์
ซึ่งมีความต้องการใช้ไฟฟ้าในระดับสูง ในส่วนของประเทศไทยนอกจากได้ประโยชน์จากการได้รับจัดสรรพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพแล้ว
การเป็นประเทศทางผ่านของการเชื่อมโยงระบบสายส่งกระแสไฟฟ้ายังช่วยให้ไทยมีรายได้จากค่าบริการส่งกระแสไฟฟ้า รวมถึงช่วยลดต้นทุน
การผลิตไฟฟ้าภายในประเทศด้วยการนำเข้ากระแสไฟฟ้าจากประเทศเพื่อนบ้าน อันจะส่งผลดีต่อผู้ใช้ไฟฟ้าในประเทศให้มีไฟฟ้าใช้ในราคา
ที่เหมาะสม ซึ่งปัจจุบันไทยมีความได้เปรียบด้านราคาไฟฟ้าเหนือประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคอยู่แล้ว จึงเป็นการเพิ่มแรงจูงใจให้นักลงทุนต่างชาติ
เข้ามาลงทุนในประเทศมากขึ้น
          การเชื่อมโยงระบบสายส่งกระแสไฟฟ้าในอาเซียนถือเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาความร่วมมือในระดับภูมิภาคเพื่อเพิ่มความแข็งแกร่ง
ของเศรษฐกิจอาเซียนจากการจัดสรรการใช้พลังงานร่วมกันให้เกิดประโยชน์สูงสุด อีกทั้งยังเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญที่จะทำให้อาเซียน
มีศักยภาพทัดเทียมกับภูมิภาคอื่นๆของโลก
  
  Disclaimer : ข้อมูลต่างๆ ที่ปรากฏเป็นข้อมูลที่ได้จากแหล่งข้อมูลที่หลากหลาย และการเผยแพร่ข้อมูลเป็นไปเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลแก่ผู้ที่สนใจเท่านั้น
โดยธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทยจะไม่รับผิดชอบในความเสียหายใดๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากการที่มีบุคคลนำข้อมูลนี้ไปใช้ ไม่ว่าโดยทางใด